Inzichten door Inge Pauwels
De tijd van “de baas zijn over je hond” is voorbij.
Lange tijd werd hondentraining gedomineerd door het idee dat we onze honden moesten overheersen om respect en gehoorzaamheid te krijgen. De zogenaamde dominantietheorie ging ervan uit dat honden voortdurend proberen de ‘leider’ te worden in huis — en dat de mens dus stevig zijn positie moest afdwingen.
Die overtuiging vond haar oorsprong in het onderzoek van bioloog David Mech in de jaren zestig, gebaseerd op observaties van wolven in gevangenschap. Wat toen niet bekend was: wolven in gevangenschap vertonen totaal ander gedrag dan in het wild. In zo’n kunstmatige situatie ontstaan spanningen, vechtpartijen en kunstmatige hiërarchieën — gedrag dat weinig te maken heeft met natuurlijke wolvenfamilies.
Later, toen Mech jarenlang in het wild wolven observeerde, kwam hij tot een heel ander inzicht. Hij ontdekte dat wolven geen troep van rivalen vormen, maar eerder families die samenwerken, zorgen voor hun jongen en op elkaar afgestemde communicatie gebruiken. De idee van een ‘alfawolf’ die alles domineert, bleek een misverstand.
Mech zelf heeft deze inzichten publiek rechtgezet en gevraagd om de term “alfawolf” niet langer te gebruiken, omdat hij de sociale dynamiek van dieren totaal verkeerd weergeeft.
Toch bleef de oorspronkelijke, achterhaalde theorie nog decennia hangen in hondenscholen, boeken en televisieprogramma’s. Ze beïnvloedde een hele generatie trainers en eigenaars — met het idee dat honden enkel luisteren door macht, straf en dominantie.
Maar de wetenschap en de praktijk hebben intussen iets veel mooiers laten zien.
Honden zijn geen rivalen die je moet overwinnen, maar sociale leerders die floreren onder vertrouwen, duidelijkheid en samenwerking. Ze leren door observatie, door interactie, door emoties te spiegelen, net als wij.
Een hond die zich veilig en begrepen voelt, leert sneller, luistert beter en vertoont stabieler gedrag. Angst en straf daarentegen creëren verwarring, stress en gedragsproblemen. Een hond die voortdurend “onderdrukt” wordt, verliest zijn motivatie, spontaniteit én vaak zijn vertrouwen in de mens.
Vandaag werken collega gedragstherapeuten volledig vanuit moderne, wetenschappelijke inzichten. Ze gebruiken communicatie, samenwerking en wederzijds respect als fundament. Ze vertalen emoties en lichaamstaal van honden naar praktische handvatten voor eigenaars. Van domineren, straffen en corrigeren naar begrijpen, begeleiden en verbinden — dát is de toekomst.
Als gedragstherapeut en bemiddelaar zie ik dagelijks hoe groot het verschil is tussen een hond die leeft onder controle en een hond die leeft in verbinding.
Echte leiding betekent niet dat je de sterkste bent, maar dat je veiligheid biedt, duidelijkheid creëert en vertrouwen opbouwt.
De negatieve gevolgen van dominantiegedrag zijn duidelijk: stress, angst, gedragsproblemen, beschadigd vertrouwen en een verstoorde relatie tussen hond en mens. Het is niet alleen schadelijk voor de hond, maar ook frustrerend en emotioneel zwaar voor de eigenaar.
Laten we samen afstappen van de mythe van dominantie en kiezen voor een aanpak gebaseerd op respect, begrip en samenwerking. Honden hebben geen Top! Hier is een korte, krachtige social media-versie die de kernboodschap duidelijk en prikkelend overbrengt.
Dominantie is verleden tijd. Honden zijn geen rivalen die je moet overwinnen.
Ze leren en bloeien door vertrouwen, duidelijke communicatie en samenwerking.
De oude dominantietheorie — ooit populair dankzij David Mech — is achterhaald. Zelfs Mech zelf heeft zijn oorspronkelijke inzichten herzien. Honden gedijen niet onder macht, straf of dominantie, maar onder begrip en verbinding.
Negatieve gevolgen van dominantie: angst, stress, gedragsproblemen én beschadigd vertrouwen.
De oplossing? Word een begripvol partner voor je hond. Leer hun taal, luister, werk samen en bouw vertrouwen en respect op.
Echte leiderschap draait niet om overheersen, maar om verbinden. 💛🐶
#Hondengedrag #Vertrouwen #Samenwerking #Hondenliefde #IngePauwels
