Speruren en spoorzoeken is al eeuwenoud. Hoewel de Romeinen en Grieken ook al honden gebruikten om
mensen op te sporen, werd spoorzoeken vroeger vooral ingezet om te overleven: het zoeken naar
dierensporen om voedsel te verkrijgen. Tegenwoordig wordt speuren vooral ingezet om informatie te
verzamelen.
Informatie verzamelen met als hulpmiddel de hondenneus, kan met verschillende doeleinden. Het wordt
ingezet om criminaliteit te beslechten, om vermiste personen op te sporen maar ook om stoffen te detecteren
met honden. Als recreatief instructeur zal je speuren enkel gebruiken om mensen een tool te bieden om lekker
met hun hond bezig te zijn. Neemt niet weg dat je het wel deskundig wilt aanleren, trainen en opbouwen.

Om aan de slag te gaan met speuren, praktijkspeuren, mantrailing, mantracking, cleanboothunting of wat dan
ook, zal je eerst de verschillen tussen deze methodes moeten weten. Ze hebben in ieder geval een gezamenlijk
doel: het vinden van een persoon of voorwerp aan de hand van een looproute. In principe zijn er maar twee
methodes waarop alle andere gebaseerd zijn en dat zijn het trailen en tracken, met een kleine uitzondering van
het cleanboothunting.

Bij het cleanboothunting, dat ook wel gebruikt wordt bij vermissingen, werken de honden zonder lijn in een
meute en ‘jagen’ op het spoor van de persoon. Deze vorm van speuren komt vanuit de jacht en werd vooral
gebruikt om zweetsporen van gewonde dieren te traceren. Bij cleanboothunting wordt echter geen dier maar
een mens opgespoord, die niet gewond is en schone schoenen draagt en geen bloedgeur achterlaat, vandaar
het woord cleanboot. Het verschil met tracking en trailing is vooral het los werken van de honden op het spoor
en moet dus niet verward worden met area search dogs die op air scent werken van een willekeurig mens.
In de recreatieve speursport is het gebruik van trailen en tracken het meest voorkomend. Met als doel: lekker bezig zijn met je hond en hem mentaal voldaan maken waarbij zijn natuurlijke driften worden gebruikt.

Wat is nu het verschil tussen mantracking en mantrailing? Terwijl er toch een beduidend verschil is, wordt het
nog vaak in een adem genoemd. Dat kan ook niet anders omdat vooral de hond zelf op een spoor de keuze
maakt of hij trackt of trailt. Je kunt een hond aanleren meer te tracken of te trailen maar zijn natuurlijke
capaciteit zal in bepaalde situaties automatisch de overhand nemen en dat mag. In beide principes werkt de
hond met een tuig aan en een lange speurlijn.

Tracking dog
De honden werken op een spoor van een persoon, op zijn/haar verstoring en volgen niet zijn/haar geurpad. Ze
hebben dan ook geen geurdrager nodig maar volgen een vers spoor. Hoe ouder het spoor hoe meer kans dat
een tracking dog niet ingezet kan worden.

Mantracking dog
Deze honden werken niet alleen op de specifieke persoon, maar volgen daarbij ook het pad welke die persoon
heeft gelopen en dus op diens verstoring. Een persoon van 70kg bijvoorbeeld laat een ander patroon achter
dan iemand van 55kg die ook nog eens met een been strompelt. Deze honden werken ook niet op airscent en
hebben daardoor hun neus meestal vlak boven de grond. Deze vorm van het opsporen van een mens is erg
handig in situaties waarin men geen geurvoorwerp heeft en enkel een laatste voetafdruk, bijvoorbeeld bij
inbraken. Het wordt lastiger als er meerdere mensen over het spoor gelopen hebben. Wel koppelen deze
honden ook de geur op het spoor aan het spoor en kunnen juist verwijzen naar de juiste persoon, althans dat is
de bedoeling, maar in de praktijk blijkt dit lastig te zijn.

Mantrailing dog
Deze honden volgen het geurspoor van een specifiek persoon. Ze volgen niet per se het gelopen spoor maar
daar waar de geur zich verzameld heeft of naartoe gewaaid is. Hoe ouder dit spoor wordt, hoe minder het pad
een pad vormt en er zich geurpunten vormen op die plekken waar de geur het beste bindt. Deze honden
moeten daarbij geuren van tal van andere mensen, dieren en voorwerpen kunnen onderscheiden en enkel de
geur van de persoon volgen die ze moeten zoeken. Soms zullen deze honden ook op het trackingspoor werken
en soms ook op airscent. Ze kiezen datgene wat op dat moment het meest voorhanden is.
Ze werken niet per se me hun neus op de grond maar nemen ook geur van objecten langs de route. Een
mantrailer is daardoor een duizendpoot die subliem werk kan verrichten maar daardoor ook veel opties heeft
om fouten te maken. De hond kunnen lezen is daarom van groot belang.

Wil je hier meer over weten? Volg dan een speurlessen, privé of in groep @toscanzahoeve of volg een live of online workshop over speuren @toscanzahoeve. Mail voor meer info naar info@toscanzahoeve.be.

Inge schreef ook een E-book specifiek over speuren.