Dieren hebben geen woorden om zich uit te drukken, maar dat betekent niet dat ze niet met ons communiceren. Ze spreken elke seconde, vaak op manieren die subtiel, maar krachtig zijn. Als diereneigenaren is het onze taak om deze communicatie te verstaan, maar helaas gaat dit voor veel mensen vaak verloren. De meeste dieren worden niet gehoord, zelfs niet als ze hun gevoelens proberen over te brengen. Dit leidt tot stress, verwarring en zelfs gedragsproblemen. Laten we eens kijken naar enkele belangrijke uitspraken die de ernst van dit probleem onderstrepen.

“Dieren kunnen zich niet uiten met woorden, maar toch spreken ze elke seconde. Het probleem is dat de meeste mensen niet luisteren.”

Dieren communiceren niet zoals wij. Ze gebruiken geen woorden, maar ze spreken continu via hun lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en geluiden. Wat we vaak niet realiseren, is dat deze signalen heel subtiel kunnen zijn. Wanneer een hond zijn oren in zijn nek legt of een kat zijn staart tussen zijn benen steekt, zijn dat duidelijke tekenen van wat ze voelen: angst, onzekerheid, stress. Het probleem is echter dat veel mensen deze signalen niet opmerken of verkeerd interpreteren. Ze kijken niet goed genoeg naar hun huisdier, waardoor ze niet zien dat het dier in ongemak verkeert. Dit gebrek aan observatie kan leiden tot verergering van de situatie en zelfs tot gedragsproblemen.

“Je ziet het niet, maar je dier is heel veel van de tijd in stress – en jij geeft het niet eens de ruimte om zich uit te drukken.”

Dieren, vooral honden en katten, kunnen zich vaak in een constante staat van stress bevinden. Wat ze van ons nodig hebben, is de ruimte om zich uit te drukken, maar helaas worden ze vaak genegeerd. Wanneer een hond zich in een hoek terugtrekt of een kat zich verbergt, kan dit een teken zijn van stress. Het dier heeft misschien geen ‘woord’ om het uit te leggen, maar de signalen zijn er wel. Het probleem is dat veel baasjes deze tekenen niet herkennen en hun huisdier blijven pushen of dwingen om te communiceren op een manier die voor hen niet natuurlijk is. Dit vergroot de stress en kan leiden tot gedragsproblemen die voorkomen hadden kunnen worden als de juiste ruimte gegeven was.

“Wat je als ‘rustig’ ziet, kan in werkelijkheid een dier in paniek zijn. Maar de meeste mensen hebben geen idee wat een dier écht denkt.”

Rustige lichaamstaal wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd als een teken van comfort of veiligheid, maar in werkelijkheid kan het precies het tegenovergestelde betekenen. Denk aan een hond die stil in de hoek zit, of een kat die niet beweegt en haar ogen langzaam sluit. Dit kan juist een teken zijn van paniek of angst. Het dier probeert zichzelf misschien in veiligheid te brengen, maar in plaats van te ontspannen, is het volledig op zijn hoede en in een staat van stress. Het is dus van essentieel belang om niet alleen te kijken naar de houding van het dier, maar ook naar de situatie waarin het zich bevindt.

“Dieren die naar je kijken zonder te knipperen, zijn niet ‘gek op je’. Ze zijn overstuur en weten niet wat ze moeten doen.”

Langdurig oogcontact kan voor veel dieren, vooral katten, een teken van bedreiging zijn. Als een dier je aankijkt zonder te knipperen, is dit vaak een manier om te zeggen dat het zich ongemakkelijk voelt of zich in een situatie bevindt waarin het zich bedreigd voelt. In plaats van een teken van liefde, kan het juist een manier zijn om je aan te geven dat het dier niet weet wat het moet doen. Het is belangrijk om te begrijpen dat ogencontact voor dieren een heel andere betekenis heeft dan voor mensen. Wat voor ons een teken van verbondenheid kan zijn, kan voor een dier juist een signaal van stress zijn.

“Lichaamstaal kan een dier tot waanzin drijven. Wanneer een dier continu signalen afgeeft die niet worden begrepen, zal het zichzelf verliezen.”

De psychologische impact van het niet begrijpen van lichaamstaal is niet te onderschatten. Wanneer een dier voortdurend signalen afgeeft die genegeerd of verkeerd geïnterpreteerd worden, kan dit leiden tot een opeenstapeling van stress, frustratie en verwarring. Dit kan uiteindelijk de mentale gezondheid van het dier aantasten en gedragsproblemen veroorzaken die moeilijk te corrigeren zijn. Het is dus cruciaal om niet alleen de fysieke signalen van het dier te lezen, maar ook te begrijpen wat ze betekenen op een dieper niveau.

“De meeste mensen herkennen niet dat hun dier zich in stilte uitput. Ze zitten stil, maar binnenin is het een storm van angst.”

De stille momenten van een dier kunnen misleidend zijn. Wanneer een dier stil zit of ligt, denken mensen vaak dat het zich goed voelt of zelfs ontspannen is. In werkelijkheid kan dit een manier zijn voor het dier om zijn energie te sparen, omdat het zich overweldigd voelt door de situatie. Dieren kunnen van binnenuit enorm gestrest zijn, ook al laten ze dit niet meteen blijken. Het is belangrijk om te begrijpen dat een stille houding niet altijd een teken is van comfort, maar eerder een manier voor het dier om zichzelf te kalmeren in een stressvolle situatie.

Waarom het cruciaal is om lichaamstaal te begrijpen

Lichaamstaal is de enige manier waarop dieren zich uiten. Ze hebben geen woorden om hun gevoelens en gedachten te delen, dus vertrouwen ze op hun fysieke signalen om hun emoties te communiceren. Wanneer we deze signalen niet begrijpen, lopen we het risico hun stress te vergroten, verkeerde gedragingen te versterken en zelfs hun welzijn te ondermijnen.

Als we echt willen begrijpen wat onze dieren voelen, moeten we verder kijken dan hun oppervlakkige gedrag. Het is onze verantwoordelijkheid als verzorgers om te leren luisteren naar de signalen die ze ons geven, en om hen de ruimte en het begrip te geven die ze verdienen. Alleen dan kunnen we een gezonde, veilige en gelukkige relatie opbouwen met onze huisdieren.

Dieren kunnen niet spreken, maar ze zeggen elke seconde meer dan we denken – het is aan ons om te leren luisteren. Leer daarom “honds” en/of “kats”.

Inge Pauwels – Oprichter van Toscanzahoeve
Met meer dan 20 jaar ervaring in dierengedrag en holistische therapieën ben ik gepassioneerd over het verbeteren van de relatie tussen mensen en dieren door middel van begrip, geduld en respect. Het begrijpen van lichaamstaal is de sleutel tot een diepere connectie met onze dieren.