Elke dag dat een dier nieuwe dingen probeert, leert het iets. Het werkt belonend of niet belonend.
De basis van training is bekrachtiging. Een dier zal dingen doen waar het voordeel uit haalt. Voor het dier geldt: het gedrag waarvoor mijn baas mij aandacht (lees: goedkeurt in de ogen van het dier) geeft, of wat zelfbelonend werkt, ga ik herhalen. Gedrag wordt herhaald als het prettig aanvoelt en gestopt als het niet prettig aanvoelt.

Het dier mag niet over de grens gaan zonder dat het gevolgen heeft. Let erop dat negatieve aandacht ook aandacht is en dat je het gedrag beloont dat je wou belonen en dus niet te laat bent met jouw beloning in het kortstondige leerproces van je dier. Beloningen en correcties hebben immers alleen maar effect als ze op het juiste moment komen.
Als een hond opspringt en je duwt hem van je af, dan beloon je hem op dat moment met aandacht, ook als is die aandacht negatief voor jou. De hond ziet dit als aandacht en gaat blijven opspringen voor die aandacht.

Let er wel op:

Zonder aandacht en respect voor de baas kan je geen training of opvoeding bekomen en maakt het ook niets uit dat je je dier negeert. Het zal door het dier dan ook niet als een straf ervaren worden maar eerder als een geruststelling dat hij kan blijven doen wat hij wil.
Let op dat je naast het negeren ook het gewenste gedrag beloont, anders weet het dier nog niet wat je van hem verlangt.

Natuurlijk moet je ongewenst gedrag wel in de juiste context zien. Wat wij ongewenst vinden is vaak natuurlijk gedrag of iets dat we hem zelf eerst hebben aangeleerd.

Dieren trainen en opvoeden hoeft niet ingewikkeld te zijn:
Respect = communicatie.
Moedig gewenst gedrag aan, toon duidelijk wat je niet wil en praat in dierentaal!

Als een dier iets verkeerd doet, dan is het belangrijk om:
– Te begrijpen waarom het dit doet, want misschien is het natuurlijk gedrag niet zo verkeerd. Of misschien heb je het zelf wel geconditioneerd en ben je dus zelf de oorzaak van het gedrag.
– Zijn interne motivatie te onderzoeken en daarop in te spelen.
Voorbeeld: Als een hond zich verveelt, negeer hem dan niet (straffen), want dan zal hij bijvoorbeeld de tafelpoot kapotbijten. Leid hem af en pak de oorzaak aan. Neem hem bijvoorbeeld mee op een fikse wandeling of een zoekspel zodat hij zijn energie kwijt kan. Zijn zin om op de tafelpoot te bijten zal dan vanzelf verdwijnen.
– Indien mogelijk het ongewenste gedrag te negeren en het gewenste gedrag te belonen.
Bijvoorbeeld als je kat voortdurend je aandacht probeert te trekken. Elke reactie van jouw kant, zelfs het minste oogcontact of stemgeluid, is dan een beloning en zal het gedrag in stand houden. Dat negeren is ook een vorm van straffen. Maar als je hond je bezoek aanvalt, moet je wel reageren met bijvoorbeeld een correctie of een time-out. Dat kan je niet positief maken of zomaar negeren. Je kan echter ook trachten het probleem te voorkomen door erop te trainen.

Fysiek geweld, marteltuigen, psychologische of emotionele straffen, tegen de grond gooien, op de rug duwen of in de nek pakken en (dood)schudden horen hier zeker niet bij!
Vaak willen mensen een probleem vlug oplossen en dan vallen ze terug op het bestraffen van gedrag, terwijl ze eigenlijk beter weten. Het is heel makkelijk om een hond, en voornamelijk een jonge hond, te intimideren, zodat hij de handeling gaat vermijden, en dan lijkt het net alsof hij iets geleerd heeft. Maar er zijn heel veel nadelen aan verbonden: de hond zal snel hervallen in zijn oorspronkelijke gedrag omdat hij helemaal niets geleerd heeft. Honden die veel onaangename reacties krijgen, gaan hun vertrouwen in de omgeving en de baas verliezen. Herhaaldelijk straffen zorgt ervoor dat de hond soms terugvalt op defensieve agressie om zich te verdedigen. Omdat het dier niets leert en omdat straffen verslavend werkt, gaat de eigenaar waarschijnlijk harder en veelvuldiger straffen. En last but not least: als je een bang dier straft, versterk je zijn angst en ook zijn agressie!
Dus probeer ik mijn dier graag te laten werken en met plezier te laten doen wat ik van hem wil. Ik probeer hem zelf te laten geloven dat het dat is wat hij zelf wil. Want interne motivatie (motivatie die van jezelf komt) is veel sterker dan externe motivatie (iets of iemand die je motiveert).

Onthoud dus:

• Nooit straffen als je dier onwetend is
• Motiveren i.p.v. corrigeren

De mogelijke nadelen van straf en correctie:

– straf kan leiden tot agressief gedrag
– straf kan leiden tot angst en angstgedrag
– prikkels die gepaard gaan met straf worden geconditioneerde stimuli
– door straf komt er nieuw vervangend gedrag dat het vorige onderdrukt
– straffen kan verslavend werken voor de eigenaar (hond stopt tijdelijk het gedrag en de eigenaar vergeet te belonen)
– vaak wordt er te zwak of te sterk gestraft
– vaak verkeerde timing
– vaak ethologisch onjuist straffen: bijvoorbeeld begroetingsplas
– vaak wordt er op 1 plek of door 1 persoon gestraft
– nadeel voor de band mens/hond

Marteltuigen

Een gentle- of easy leader, daar is niets liefs of zachts aan!
De hond associeert dit met een neusbeet en of hij nu braaf of stout gedrag vertoont, dat ding rust op zijn neus en blijft dus een constante neusbeet. De hond leert dus niet wat goed en slecht is. Hij leert enkel pijn en ongemak vermijden…
Bovendien geeft het enorme pijnscheuten en letsels in de nek als hij in een drift aan de gentle leader trekt en er meteen gereageerd wordt…
Een slipketting kan ook nekwervelletsels veroorzaken, haren uittrekken en een negatieve associatie geven. Vroeger werd ze gebruikt voor het geluid van de schakels. Het maakte de hond dus alert. Dat doet het nog steeds. Als je aan een slipketting trekt op het moment dat je hond een andere hond ziet, jut je hem alleen maar meer op. Onthoud dat de pijn voor je hond minder erg is dan de drift. Achteraf echter kan je ermee naar de dierenarts!
Waarom gebruik je het dan nog? Omdat je je verantwoordelijkheid niet neemt, je het uit gewoonte gebruikt, niet weet hoe het anders moet, je hond niet wenst op te voeden maar symptomatisch wenst te werk te gaan…? Wat is je excuus?

Een correctie is er pas één als ze zo ervaren wordt en op lange termijn het gedrag uitdooft. Zoals een beloning ook maar werkt als ze motiveert en effectief het gedrag stimuleert zodat het meer zal gebruikt worden.
Als je een hulpmiddel, een nieuwe techniek of een nieuwe beloning of straf uitprobeert en het heeft geen effect (op het gedrag) na drie keer, zal het nooit het gewenste effect bereiken. Dan moet je creatief zijn en iets anders zoeken.

Soorten beloningen: niveau 1 tot 4

Er zijn een aantal mogelijkheden om te belonen, afhankelijk van wat je dier motiveert. Niet elk snoepje is even lekker en ook een snoepje dat ze bijna nooit krijgen is beter dan wat ze elke dag krijgen.
Wij gebruiken echter de beloning niet altijd correct:
1. De timing is belangrijk: als je beloont voor een zit en je geeft een snoepje op het moment dat het dier rechtkomt, beloon je het eigenlijk voor het opstaan en zal zit voor het dier opstaan betekenen.
2. De juiste motivatie is belangrijk: als een snoepje niet echt beloont maar een balletje wel, waarom neem je dat dan niet?
3. De gradatie van belonen is belangrijk: als je aan het trainen bent, beloon je alle baby- stapjes in de goede richting. Daarna beloon je enkel met een interval (dan weer eens wel en dan weer niet, enz… maar onvoorspelbaar blijven). In het begin beloon je met het favoriete snoepje, na een tijd enkel met aandacht.
4. De hoeveelheid van belonen maakt een verschil: je kan op 4 verschillende manieren belonen voor 1 ding en je kan ze allemaal, 2 of 3 of 4 tegelijk toepassen. Dat is natuurlijk afhankelijk van het stadium van training waarin de hond zich bevindt, van zijn motivatie, enz… maar sta hier eens bewust bij stil. Je hoeft echt niet alle 4 te gebruiken bij de dagelijkse opvolging van een routinecommando. Wat heb je dan nog over om te gebruiken als je eens echt wil belonen?
Kies daarom uit 1 van de 4 beloningen: een positieve stem, een snoepje/iets lekkers of indien ze geen snoep aanvaarden een speelgoedje/een spel, een aai of een knuffel of oogcontact.

Hoe leer jij je hond dingen aan of af? Welke straf of beloning gebruik je?