Van knuffelhond tot assistent- en therapiehond
Dat een hond, een poes of ander huisdier goed is tegen eenzaamheid, dat oudere mensen vaak geactiveerd worden omdat ze toch een wandelingetje moeten doen met hun hond of dat het voederen van de vogels soms de enige reden kan zijn om ’s morgens op te staan, zal voor vele lezers niet vreemd in de oren klinken. Een huisdier kan een enorm grote therapeutische meerwaarde bieden voor mensen.
Toscanzahoeve legde in België met de afdeling Therapiedier de basis voor het werken met therapiedieren. Nog steeds een beetje pionierswerk, want in ons land bestaat er momenteel nog geen wetgeving rond therapiedieren. Het is dan ook evident dat de vzw hiervoor mee op de barricade wilt staan. Het zou immers een grote meerwaarde betekenen moesten therapiedieren ook het voorrecht hebben om op de meeste plaatsen mee te kunnen gaan met hun baasje of met hun begeleider. Vechten voor de rechten van therapiedieren is uiteraard niet de enige activiteit waar de vzw zich mee bezig houdt. Het eigenlijke werken met therapiedieren is in principe de hoofdactiviteit. En binnen dit luik zijn de mogelijkheden legio. Zowel privépersonen als openbare instellingen (WZC, RVT’s, scholen, lokale besturen,…), als paramedici en bedrijven doen regelmatig beroep op de mensen van Therapiedier.
Van knuffelhond tot assistent-kinesist
Steeds vaker worden begeleiders van therapiedieren gevraagd om in woonzorgcentra of rust –en verzorgingstehuizen op bezoek te komen met hun hond. Bij deze bezoekjes worden vooral honden gebruikt en dan gaat het vooral om sociale honden of om de ‘echte’ therapiehond. Een sociale hond, ook wel ‘aaihond’ of ‘knuffelhond’ genoemd, wordt getest op het laten aaien door verschillende mensen, gehoorzaamheid, reactie op beweging en geluid, reacties op aanraking, stressbestendigheid, socialisatie, pijngevoeligheid, enzovoort. Ze dienen goed verzorgd te zijn, goed gesocialiseerd te zijn, niet te schrikken, gezond te zijn en ze dienen een stabiel karakter te hebben. Wetenschappelijk onderzoek heeft immers aangetoond dat het aaien van een hond heel wat positieve effecten heeft op bewoners van WZC: – Vele van de mensen hadden vroeger ook een hond dus er is een herkenning. – Mensen voelen zich eenzaam en door de aanwezigheid van de hond is de eenzaamheid niet meer zo sterk. – De hond geeft een gevoel van thuiskomen. – De hond trekt de aandacht want iedereen is geconcentreerd aan het kijken naar het doen en laten van het dier. – Mensen kunnen genieten van de individuele aandacht van de hond. Een antwoord in alle basisbehoeften van de mens namelijk het geven en krijgen van liefde en genegenheid. Het is mogelijk een hulp bij emotionele problemen. – Door de hond te willen aaien moeten de patiënten bewegen en gaan ze ook hun grenzen verleggen. De mobiliteit wordt gestimuleerd. – Nodigt uit tot sociaal contact want ze hebben een onderwerp om over te praten. Het cognitief vermogen wordt gestimuleerd. – Hartslag en bloeddruk dalen door de aanwezigheid van het dier.
Naast zich laten knuffelen of aaien kan een hond ook opgeleid worden tot echte therapiehond. Op die manier kan hij worden ingezet bij de ondersteuning van kinesitherapie, ergotherapie en revalidatie. Vaak is zo’n hond de extra motivatie die vele mensen nodig hebben. De therapiehond bevordert de motivatie om te leren, hij helpt bij het overwinnen van angsten en hij prikkelt de fantasie. Mensen durven zich meer open te stellen bij de hond omdat ze voelen dat de hond hen neemt zoals ze zijn, hij veroordeelt immers nooit. Ze voelen zich ook automatisch aangetrokken en dit haalt hun uit hun eigen situatie of wereldje. Door het contact voelen zij zich veilig en ontspannen en bijgevolg zal de mens zich meer in balans voelen en rustiger worden. Ook in de buitenwereld zullen mensen makkelijker contacten gaan maken en zullen ze bewuster omgaan met de wereld rondom zichzelf.
Bij de twee soorten therapiehonden die hierboven worden beschreven, is het duidelijk dat er bij het dier steeds ook een begeleider hoort. Die begeleider is steeds verantwoordelijk voor zijn hond en ook hij of zij krijgt daarvoor een belangrijke opleiding. Dus niet alleen de honden worden getraind en getest – elke hond dient een Maatschappelijk Aanvaardbare Gedragstest af te leggen voor hij mag werken – ook de begeleider wordt opgeleid en moet dan de nodige testen afleggen. In sommige gevallen werkt de hond exclusief voor zijn begeleider. Dat wil zeggen dat de hond wordt opgeleid om een meerwaarde te betekenen in het praktisch leven van zijn baasje. In dat geval wordt vooral gedacht aan autisme-honden, dementie-honden, ADHD-honden, enzovoort. Een hond met goede oren en een stevige high five
De vzw ziet tegenwoordig ook de trend dat steeds meer scholen en openbare besturen beroep doen op therapiehonden. Het gaat dan vooral om leeshonden en om sensibiliserings –en informatiecursussen. Leeshonden hebben een zee van geduld, blijven rustig en genieten van een verhaaltje. Op die manier helpen zij kinderen met lees- of spraakproblemen. Bij deze honden kan men er zeker van zijn dat ze niet de neiging hebben om het kind te vroeg te helpen of te gaan verbeteren. En als er eens een foutje wordt gelezen vinden ze dat helemaal niet erg. Wie zal het ook verrassend vinden dat kinderen extra gemotiveerd worden om een stukje voor te lezen aan de hond, als ze daarna een balletje kunnen gooien met hun nieuwe studiegenoot?
Therapiehonden worden vaak ook ingezet om aan kinderen – maar ook aan hun ouders – uit te leggen hoe men het best kan omgaan met eigen en met vreemde honden, hoe men agressie kan herkennen én voorkomen en uiteraard hoe men bijtincidenten kan voorkomen. Vragen als “Waar aai je een hond het best?” en “Welke spelletjes kan je best samen spelen?” worden op een leuke en kindvriendelijke manier uitgelegd. En de therapiehonden demonstreren alles maar wat graag.
Wil je misschien eens een therapiehond op bezoek? Wil je zelf een opleiding volgen om therapiedierbegeleider te worden, of wil je je eigen hond trainen om aan de slag te gaan? Mail ons op www.toscanzahoeve.be.
