Ziekte is vaak het gevolg van een complex samenspel tussen drie essentiële factoren: het pathogeen (de ziekteverwekker), de gastheer (het geïnfecteerde organisme) en de omgevingsfactoren. Elk van deze componenten speelt een cruciale rol bij het ontstaan en verloop van een ziekte.

Infectiedruk en weerstand

Het is van vitaal belang om de infectiedruk zo laag mogelijk te houden en de weerstand zo hoog mogelijk.

• Infectiedruk verwijst naar de hoeveelheid ziekteverwekkers in de omgeving die in staat zijn een infectie te veroorzaken. Deze kan worden beïnvloed door factoren zoals de prevalentie van de ziekte, virulentie van de ziekteverwekker en de mate van blootstelling.
• Weerstand is de capaciteit van een gastheer (individu of populatie) om infectieziekten te voorkomen of te beheersen. Het omvat genetische factoren, immuunrespons en gezondheidsstatus.

Pathogeen (ziekteverwekker)

Het pathogeen is het micro-organisme dat de ziekte veroorzaakt, zoals bacteriën, virussen, parasieten of schimmels. Hun virulentie, transmissie-efficiëntie en gevoeligheid voor behandelingen zoals antibiotica variëren.

• Besmettingsbron: Deze kan levend of niet-levend zijn en kan het lichaam binnendringen via verschillende routes zoals de luchtwegen, spijsverteringsstelsel, of huidwonden.

Gastheer

De gastheer is het geïnfecteerde organisme waarin het pathogeen zich vermenigvuldigt. Een gezond immuunsysteem kan effectief pathogenen bestrijden en de ziekte minimaliseren.

• Immuniteit: Dit complexe systeem beschermt tegen ziekteverwekkers en kan beïnvloed worden door leeftijd, voeding, stress, genetica en gedrag.

Omgevingsfactoren

De fysieke en sociale omgeving speelt een rol in ziekteoverdracht en -preventie.

• Fysische Omgeving: Aspecten zoals temperatuur, vochtigheid, en luchtkwaliteit kunnen de overleving en verspreiding van pathogenen beïnvloeden.
• Sociale Omgeving: Dichte bevolkingsgroepen, sanitaire omstandigheden, en reizen vergemakkelijken ziekteverspreiding.

Verbetering van hygiëne

• Menselijke Hygiëne: Regelmatig handen wassen, persoonlijke hygiëne en voedselveiligheid verminderen blootstelling aan ziekteverwekkers.
• Dierenverzorging: Schoonmaken van leefruimtes, verzorging van dieren, voedselveiligheid en regelmatige dierenartsbezoeken zijn essentieel voor diergezondheid.

Conclusie

Ziekten ontstaan uit een complexe interactie tussen pathogeen, gastheer en omgevingsfactoren. Een laag gehouden infectiedruk en hoge weerstand zijn cruciaal. Weerstand kan verbeterd worden door immuniteit op te bouwen, vaccinaties, hygiëne en gezonde leefgewoonten. Een gezamenlijke inspanning voor hygiëne, zowel voor mens als dier, draagt bij aan het voorkomen en beheersen van ziekten, en bevordert een gezondere leefomgeving voor iedereen.

Wil je de uitgebreide PDF van 5 pagina over dit onderwerp gratis in je mailbox ontvangen? Mail dan.
Wil je meer weten over de verschillende pathologieën en zoönosen volg dan het webinar “Basis parasieten, virussen en zoönose bij honden en katten door Inge Pauwels”.