Bij coaching werkt men in het heden en de toekomst. Hierbij gaat men ervan uit dat alle antwoorden in de persoon zelf aanwezig zijn. Een coach is geen therapeut(e) of psycholo(o)g(e).
Wat is ‘coaching’?
Het kind of volwassene dient zich bewust(er) te worden van zijn/haar eigen gevoelens en groei. Hierbij houdt een coach rekening met het individuele ontwikkelingsniveau, zodat de persoon zelf de antwoorden kan ontdekken. Coaching werkt op korte termijn en met eenvoudige gedragsveranderingen. Tijdens een coachingsessie gaat men op zoek naar de kwaliteiten en mogelijkheden van de persoon. Deze wordt dan uitgedaagd om te werken aan zichzelf en om aan zelfreflectie te doen.
Een coaching is een serie ontmoetingen tussen coach en coachee, waarin begeleiding plaatsvindt die gericht is op het bereiken van een doel.
Eerst gaan we samen op zoek naar duidelijkheid over de hulpvraag en het ontstaan hiervan. We zorgen voor veranderingen in het gedrag, het denken en/of zelfs de manier van zijn. Individuele doelen worden bereikt, volgens de verwachtingen die vooropgesteld zijn.
Belangrijkheden voor professionele coaching
Een professionele coach handelt volgens bepaalde belangrijke waarden: autonomie, integriteit, authenticiteit, deskundigheid, gericht zijn op het welzijn, doelgerichtheid, moed en wijsheid. Een coach is er 100% voor zijn coachee. De aandacht is volledig gericht op diens verhaal en het zorgvuldig luisteren. Daarnaast bewaakt de coach ook het proces, zodat de hulpvraag nooit vergeten wordt.
Coaching verloopt via een bepaald traject en op elk traject volgt een gespreksmodel. Bij een intake wordt een contract opgemaakt, zodat er duidelijkheid is over de coachingsvraag. Vooral in de fases van oriënteren en voorbereiden kan de coach een nuttig klankbord zijn. Na elke sessie zal er een evaluatie plaatsvinden en kunnen doelen en actie tussentijds bijgesteld worden. Als de vooropgestelde doelen bereikt zijn, stopt de coaching.
Gedurende het hele traject is het belangrijk dat de coachee duidelijke informatie, een overzichtelijk beeld en een gevoel van veiligheid en vertrouwen krijgt. De coach dient dit vertrouwen te scheppen, aandachtig te luisteren, de zaken te verduidelijken, het gesprek te ordenen, problemen te benoemen en de tijd geven om te verwerken.
Wat is “coaching”
De term “coach” gaat terug naar de 15e eeuw, in Hongarije, waar koetsen werden gebruikt om de keizer en zijn nageslacht veilig en comfortabel te verplaatsen. Wanneer we kijken naar verschillende aspecten van het beeld van de rijdende koets, zien we er een aantal metaforen in. Er is een koetsier, een koning(in) en er zijn de paarden die trekken. Allen kunnen gezien worden als een deel van de mens. De verplaatsing is een symbool voor het leerproces op weg naar een doel.
Daarna is coaching vooral bekend geraakt door de toepassing in het sportmilieu. Coachen is er altijd al geweest maar de wortels van coaching liggen bij de Griekse filosoof Socrates, 470-399 jaar voor Christus. In de 20e eeuw opende psychologie de weg voor coaching. Freud en Jung ontwikkelden theorieën over de diepere drijfveren van de mens. Pavlov, Skinner en Watson legden zich toe op het gedrag van de mens. Maslow en Rogers zijn met hun humanistische benadering van de psychologie dan weer verantwoordelijk voor de overtuiging dat elke mens uniek is, zo is elke coachee een expert over zijn of haar leven. En elke mens maakt zijn of haar eigen keuzes en hebben een eigen ontwikkeling en groei.
Coachen kan op vlak van gedrag, denkvermogen, persoonlijkheid, identiteit, overtuiging en zingeving.
Ondanks dat coaching geen kennisoverdracht uitsluit, is kennisoverdracht eerder een taak voor een mentor of een leerkracht. Kennisoverdracht is wel noodzakelijk als deze kennis aangewend wordt als middel om het vereiste doel te bereiken het is dus geen doel op zich.
In het boek “Inspirerend coachen. De kunst van dynamisch en uitdagend communiceren van J CLEMENT” lezen we dat coaching vooral het volgende inhoud:
- De coach maakt zichtbaar wat de coachee eigenlijk al weet
- Een coach helpt de volgende stap te zetten of een beslissing te nemen
- Coaching leert de coachee openstaan voor nieuwe ideeën en een andere aanpak
- Coaching maakt assertiever, enthousiaster, realistischer, meer open-minded
- Coaching maakt je contacten en relaties weer open en levendig en bevordert samenwerking.
- Coaching wordt gebruikt om eerdere zichtbare veranderingen op vlak van gedrag te realiseren maar ook onzichtbaar gedrag zoals overtuigingen, waarden, persoonlijkheid en identiteit te verkennen.
- Coaching is een leerproces, in de vorm van persoonlijke begeleiding op basis van gelijkwaardigheid
- De coach draagt de verantwoordelijkheid voor het proces en de coachee blijft autonomie houden over zijn of haar ontwikkelingsproces
- Coaching gebruikt ook communicatieve vaardigheden en technieken om een persoon op eigen kracht de zelfgekozen doelen te laten bereiken
Als coach is het heel belangrijk om regelmatig aan zelfanalyse en zelfreflectie te doen. Je moet jezelf kennen en je bezit over de knowhow om met deze materie om te gaan. Je hebt respect voor de privacy en durft tijdens een coachinggesprek doorvragen, spiegelen, confronteren en uitdagen.
Als coach is het vanzelfsprekend dat je jezelf regelmatig bijschoolt en dat je je eigen kennis inzet op het gepaste moment. Het is steeds belangrijk dat je elk coachingsgesprek met een open geest bekijkt.
De Nederlandse en Belgische organisatie voor beroepscoaches heeft een lijst opgesteld over coaching. Dit kan je nalezen op www.coachenalsprofessie.nl en www.icf.be
Weerstand tijdens de coaching
Weerstand komt bij coaching regelmatig voor. Als je als coach tegenstand of weerstand ervaart, is het belangrijk om dit serieus te nemen en te zien als een onderdeel van het leerproces. Als coach is het dan ook noodzakelijk om tijd en ruimte te maken zodat de coachee kan omgaan met dergelijke gevoelens. Naast weerstand, is het motiveren van de coachee een ander belangrijk en complex gegeven om mee om te gaan. Zowel weerstand als motivatie worden sterk beïnvloedt door het zelfbeeld van de coachee. Een zekere mate van weerstand is dus volstrekt normaal. Herken, benoem en accepteer dit. Weerstand heeft ook een positieve kant en geeft vaak nieuwe en relevante informatie over de situatie. Zo krijg je meer tools om aan de slag te gaan. Maak hierbij voldoende tijd vrij om het belang van de doelen nogmaals te benadrukken. Onthoud dat jij niet alles kan oplossen voor de coachee en bewaak hier ook je eigen grenzen.
Weerstand gaat gepaard met verschillende emoties. Deze zijn sneller en sterker dan de ratio en wekken autonome lichaamsreacties op zoals het krijgen van een droge mond, verhogen van de hartslag enz… Naast het lichamelijk effect hebben emoties ook impact op het gedrag. Als coach heb je een belangrijke rol bij het verwerken van hevige emoties. Wanneer je als coach geconfronteerd wordt met heel heftige emoties, dan moet je deze bespreekbaar maken en reduceren. Er is ook een wisselwerking tussen emoties en behoeftes. Behoeftes of motivaties zijn factoren die ertoe leiden dat een individu zich op een bepaalde manier gedraagt. Als je als coach inzicht hebt op de wisselwerking tussen emotie en motivatie kan je de coachee beter begeleiden om de vooropgestelde doelen te bereiken.
Coaching is oplossingsgericht denken
Mensen willen iets veranderen in hun denken en doen, daarvoor zoeken ze coaching op. Mensen willen komaf maken met oude patronen en nieuwe systemen aanleren. Dit veranderen van denken en doen wordt bepaald door leerprocessen. Je kan op verschillende manieren leren. Goede ervaringen, als gevolg van het stellen van gewenst gedrag, leiden tot positieve gevoelens. Slechte ervaringen, als gevolg van het stellen van ongewenst gedrag, leiden tot negatieve gevoelens. Tijdens de sessies ga je kijken wat de coachee wil bereiken met zijn gedrag. Eigen initiatief en verantwoordelijkheid spelen hierin een belangrijke rol en als coach is het belangrijk om jou coachee hierin te stimuleren.
Bij coaching staat oplossingsgericht werken centraal. Wanneer iemand een probleem heeft, is men geneigd het probleem op te lossen door de oorzaak weg te nemen. Maar als je je focust op de toekomst en op het gewenste gedrag, dan kan je gericht werken. Je ondersteunt het individu om vanuit zijn eigen kracht op zoek te gaan naar de oplossing voor het probleem.
Wil je zelf leren coachen? Kijk dan naar ons aanbod in beroepsopleidingen met coaching op https://www.toscanzahoeve.be/opleidingen-persoonlijk-welzijn-ontwikkeling/
Op onze facebook pagina en youtube kanaal passeren regelmatig nuttige tips. Onze podcast is ook een aanrader.