Ik, Inge Pauwels, doe regelmatig projecten in het buitenland. Wat kunnen we hieruit leren? En ook op vlak van onze huishond?

De wilde hond of village dog stamt af van de wolf zo’n 7 à 8000 jaar geleden (hierover is discussie mogelijk – lees ook mijn artikel over de wolf en de gedomesticeerde hond,). Ze pasten zich zo goed aan dat er wilde honden kwamen over grote en kleine delen van de wereld. Er ontstonden ook verschillende ‘rassen’. Wilde honden verzamelden zich vooral in constante gebieden, een soort van eiland met een centrum en errond mensen die er woonden.

De relatie met mensen

Wilde honden hebben een ‘symbiotic relationschip’ met mensen. Ze leven samen op 1 gebied. De wilde hond is een overlever maar er is een aantal problemen in deze relatie:

• Honden bijten
• Honden hebben ziektes en verspreiden vb. Rabiës
• Honden nemen grondgebied in
• Hondenpoep is een grote vorm van afval
• Enz…

Dit is niet alleen zo bij wilde honden, maar het is een algemeen feit bij wildlife. Denk bijvoorbeeld aan het probleem van grondgebied van wilde katsoorten in de hele wereld, het uitsterven van de wolf door het voorplanten met de honden van de mens (hybriden), de eieren van de schildpadden die opgegraven en verkocht worden, de neushoorn die opgejaagd wordt omwille van zijn hoorn, enz… Als (wilde) honden verdwijnen heeft dat geen impact op het leven van de mens, buiten het feit dat ik en andere collega’s een nieuwe job moeten zoeken J maar de mens kiest ervoor met ze samen te leven en veel individuen houden van hun. Kijk bv naar de vuilnismannen die de honden daar beschermen.

Sociaal gedrag rond bronnen om te overleven

Op de vuilnisbelt van Mexico leven er ongeveer 700 honden in het wild. Dit, en andere vuilnisbelten in armere landen, zijn een uitstekende plaats om wilde honden te bestuderen. Sociale signalen zijn hier alom aanwezig en zeer nodig. Je ziet van alle directe reacties en krijgt meer inzicht op de vraag: Hoe leven verschillende, ook niet verwante, honden samen in 1 gebied?

Het gaat bij deze wilde honden hier, en op andere barre plaatsen, in de eerste plaats om overleven. Je ziet dan ook de meeste beweging en actie in de buurt om rond ‘bronnen of resources’. Deze kunnen bestaan uit:

• Water
• Schaduw
• Teven in de paringstijd
• (menselijke) Aandacht
• Thuis/territorium
• Puppy’s verzorgen
• Eten
• Speelgoed of voorwerpen

Hoe meer waarde een bron op dat moment waard is (vb. door schaarste), hoe meer kans op een aanvaring tussen twee of meer honden. En we zien dan de volgende gedragingen:

• Groter voordoen/uithalen/je laten zien of soms horen (laatste is zeldzaam). M.a.w. het vertonen van macho gedrag
• Verhoging van enkel de staart of de hele houding
• Recht op de andere afstappen
• De andere recht aankijken
• De andere wegduwen of omver lopen
• Extra waakzaamheid
• Bij de pinken zijn vb. de beste positie uitkiezen
• Erover staan en er niet van weggaan of je lichaam duidelijk positioneren
• Ermee weglopen
• Ervan wegjagen (afstand vergroten)
• Samen spannen met anderen en de bron bewaken
• Ontwijken of uit de situatie gaan voor de problemen beginnen
• Er gewoon weg voor gaan: je weet wat je wil en straalt dat uit. Zelfs als anderen grotere en sterker zijn
• Bron markeren of dus opeisen met geur

Je merkt dus in relatie met anderen gedrag van delen, ontwijken, wegjagen of dreigen. Zelden wordt er over gegaan tot rechtstreekse agressie en meestal weten de honden wanneer het tijd is om weg of uit de situatie te gaan.

Classificatie van honden volgen het WHO (1988)

Honden kan je indelen in verschillende categorieën. Deze zijn in het echte leven niet zo zwart wit en overlappen elkaar vaak. Ik overloop ze graag:

1. Restricted dogs
2. Dit is een kleine populatie in de hondenwereld. Het zijn werkhonden, showhonden en gezinshonden. Ze zijn kunstmatig, door de mens, geselecteerd en leven in het wild niet zo lang, omdat ze niet goed meer zijn aangepast aan die omstandigheden. Wij mensen beschermen en verzorgen ze. En we investeren heel veel tijd, geld en moeite in deze honden. Maar het is tegelijk heel wreed hoe we met hen omgaan; het zijn namelijk ‘mutaties’ en ze hebben geen normaal lichaam meer. Als wij hun niet zouden kweken, zouden ze genetisch dood zijn na een aantal generaties. Probleem buiten de gezondheid van deze groep is ook dat er veel verzinsel zijn rond de training en opvoeding (lees ook mijn artikel over dominantie bij honden). Ze worden ook vaak gedumpt, gestolen, ingezet in gevechten, … En door de beperkte kennis en de valse verwachtingen van de eigenaar, is het niet altijd goed gesteld met het welzijn van deze groep.
3. Village dogs

1. Family dog

Dit is de groep van honden die beperkt ‘restricted’ is en deels afhankelijk is van iemand. Ze hebben een thuis. Het is een groep dat vaak een natuurlijke dood heeft en succesvol is met voortplanten.

1. Neighborhood dog

Dit zijn honden die op straat leven en van niemand zijn. Ze zien mensen vaak wel als ‘resources’.  Ze sterven door natuurlijke dood of controle van de mens. Maar de populatie herstelt zich altijd snel want ze zijn heel succesvol met voortplanten.

1. Feral dog

Deze honden zijn schuw en ze komen niet in de gemeenschap. Ze wachten aan de rand tot ze een kans zien op succes. Hun voortplanting is minder efficiënt want ze leven vaak in marginale gebieden met minder resources en de puppy’s sterven vaak. Ze leven in familie van honden en hun bevolking wordt vaak beperkt gehouden door menselijke controle.

Sommige honden veranderen van klasse door ontsnapping, adoptie, ingrijpen van mensen, …

Beleid van wilde honden

Veel van deze honden komen door brutale moord aan hun einde. Dat is spijtig want het zijn tenslotte levende wezens die wensen samen te leven met mensen. Hun welzijn is ook belangrijk en hun leed dient beperkt te blijven. Bovendien is het in veel landen een zeer stijgende populatie. Dus ik ben voorstaander van meer rehoming, sterilisatie, medische verzorging, GPS collar en identificaties, educatie en meer controle naar bijtincidenten en rabiës toe.

Vragen die ik mij stel (ter discussie)

Zijn wilde honden “meer” wolf dan onze honden? Of zijn er gelijkenissen qua gedrag? Kunnen we dingen leren over het gedrag van wilde honden qua training en gedrag van onze huis hond? Wat is je mening over relatie, roedel en dominantie in het kader van wilde honden?

Lees ook mijn blogs’ over de wolf en de gedomesticeerde hond, opvoedingsregels en dominantie bij honden.